همین که ، کودک لب به سخن گشود ، پدر و مادر موظفند به تربیت ایمانی و عملی او اقدام نمایند .
نخستین آموزش : نخستین چیزی که به کودک باید آموخته شود ، کلمه ی ( لا اله الا الله ) است . حضرت رسول اکرم ( ص ) می فرماید : ( افتحوا علی صبیانکم اول کلمة لا اله الا الله ) .
( سخن گفتن کودکانتان را با کلمه ( لا اله الا الله ) افتتاح نمایید ) .
این بدان خاطر است تا در قلب کودک حقیقت ( لا اله الا الله ) نقش بسته و اساس زندگی وی قرار گیرد ، گویی هر سخن در آینده در جهت ( لا اله الا الله ) باشد . بعد از اینکه بچه نیک و بد را شناسایی کرد ، به او حرام و حلال را یاد بدهد ، تا متوجه شود که در این جهان کدام راه قابل رفتن و کدام سخن قابل گفتن و کدام کار قابل انجام دادن است و از کدام راه و سخن و کدام عمل باید همیشه منصرف شده و پرهیز کند .
نماز : همین که فرزند به سن هفت سالگی قدم گذاشت بر والدین لازم می شود او را به نماز وادار کنند ، و هر گاه به سن ده سالگی رسید او را بر نخواندن نماز تنبیه و مجازات نمایند . آن حضرت ( ص ) می فرماید :
( مرو اولادکم بالصلاة و هم ابناء سبع سنین و اضربوهم علیها و هم ابناء عشر سنین )
( فرزندانتان را به نماز دستور دهید ، وقتی به سن هفت سالگی برسند ، و آنان را در صورت نخواندن نماز بزنید وقتی به سن ده سالگی برسند )
بسیاری از والدین ، خودشان خیلی نیک و صالح و پایبند نماز می باشند ، اما نسبت به نماز فرزندشان توجهی ندارند . خودشان صبح زود برای نماز به سوی مسجد حرکت می کنند ، اما فرزند 8 سال یا 10 ساله شان جلوی چشمانشان خوابیده است ، ولی او را بیدار نمی کنند تا مبادا خوابش خراب شود ، در صورتیکه اگر فرزند نماز نخواند ، خود او به دلیل غیر مکلف بودن گناهکار نمی شود ، اما پدر و مادر به دلیل اینکه دستور رسول الله ( ص ) را در مورد فرزند اجرا نکرده اند ، گناهکار می شوند .
پدر و مادر وظیفه دارند از دوران کودکی بچه را به رفتن  به مسجد و نماز جماعت عادت دهند ، آیات بیشمار قرآنی و احادیث متعدد حضرت رسول اکرم ( ص ) بر اهمیت نماز در اسلام دلالت می کند ، پدر و مادر باید بدانند که اگر فرزندان در کودکی پایبند نماز نشدند ، در بزرگی خیلی مشکل است که حرفشان را گوش کنند ، بدیهی است فرزندانی که نماز را ضایع کنند در هر امر دیگر کوتاهی خواهند کرد . امیر المؤمنین حضرت ( عمر بن خطاب ) رضی الله عنه در زمان خلافتش در یک فرمان عمومی به کارگزارانش چنین نوشت : ( ان اهم امورکم عندی الصلوة من حفظها و حافظ علیها حفظ دینه و من ضیّعها فهو لها سواها اضیع )
( همانا مهمترین وظیفه تان نزد من نماز است ، هر کسی آن را محافظت نماید و به آن اهتمام نماید ، در واقع دینش را حفظ نموده است ، و بدانید که هر کس نماز را ضایع کند ، قطعاً چنین شخصی امور دیگر را بیشتر ضایع خواهد کرد ) .
محبت خدا و رسول اکرم ( ص )
امام ( طبرانی ) از حضرت علی ( رض ) روایت می کند :
( ادبو اولادکم علی ثلاث خصال حب نبیکم و حب آل بیته و تلاوة القرآن ، فان حملة القرآن فی ظل عرش الله یوم لا ظل الا ظله مع انبیائه و اصفیائه ) .
( فرزندان تان را به سه خصلت عادت دهید : محبت پیامبرتان ، محبت اهل بیت وی و تلاوت قرآن ، زیرا حاملان قرآن زیر عرش الهی جای می گیرند ، روزی که هیچ سایه ای جز سایه ی او نخواهد بود و آنجا هم با انبیا و بندگان برگزیده بسر خواهند برد ) .
برای این منظور تعریف کردن سیرت رسول الله ( ص ) و غزوات و جنگ های اسلامی و درسهایی از سیرت و زندگانی صحابه کرام و شخصیت های بر جسته و بزرگ اسلامی و واقعات حماسه آفرین تاریخی بسیار مفید و موثر است .
تا بدین طریق کودک از نخستین دوران زندگی با سیره و زندگانی پیامبر ( ص ) و فداکاری اسلاف و بزرگان آشنا شده و تاریخ درخشان اسلامی را وسیله ی افتخار و مباهات قرار دهد و با قرآن مجید آشنا شده و آن را به عنوان برنامه ی زندگی قبول کند .
گفتار علما و بزرگان در این خصوص
امام غزالی رحمه اللهُ  در ( احیاء علوم دین ) توصیه می فرماید : که به کودک ، قرآن مجید و احادیث رسول اکرم ( ص ) ، و داستانهای بزرگان و بعضی از احکام دینی تعلیم داده شود .
( ابن خلدون ) ، ( ابن سینا ) نیز به تعلیم قرآن برای کودکان توصیه نموده و آن را به سبب تثبیت پایه های ایمانی در کودک قرار داده اند ، والدین و مربی باید سعی نمایند روح تقوی را در دل و مغز کودک تقویت نمایند و آنقدر از صفات الهی و قدرتش نزد کودک تعریف کنند تا محبت خدا و عظمتش در قلب کودک جای بگیرد و پایه زندگی اش بر اساس تقوی گذاشته شود .
داستان سهل بن عبدالله تستری
( سهل بن عبدالله تستری ) رحمه اللهُ که یکی از بزرگان و عارفان برجسته و معروف است ، داستان تربیت خود را چنین شرح می دهد :
( من از سن سه سالگی شب ها بیدار می شدم و به نماز دایی ام ( محمد بن سواره ) نگاه می کردم . روزی دایی ام به من گفت : آیا نمی خواهی خدایی را یاد کنی که تو را آفریده است ؟ گفتم چگونه او را یاد کنم ؟ او گفت : وقتی که به رختخواب می روی سه مرتبه در دل خود بدون اینکه زبان را حرکت بدهی ، بگو : ( الله معی الله ناظر الی ، الله شاهدی )
( الله همراه من است ، الله به سوی من نگاه می کند ، الله تعالی گواه من است ) .
( سهل ) می گوید که من چند شبی این کلمات را گفتم ، بعد دایی خود را خبر دادم ، او فرمود از این به بعد هر شب هفت بار این کلمات را در دل خود بگو ، من دوباره همین کار را کردم و او را خبر نمودم . او فرمود : یازده مرتبه هر شب این کلمات را بگو ، بالاخره در دل من حلاوت و شیرینی این ورد داخل شد . بعد از یک سال دایی ام گفت : آن را از یاد نبر ، و تا وقت قبر بر آن مواظبت و مداومت کن . زیرا این امر در دنیا و آخرت به تو فایده می دهد ، من به این ورد تا چند سال پای بند بودم . تا اینکه حلاوت آن را در درون خود احساس نمودم . روزی دایی ام به من گفت : ای سهل اگر خدا همراه کسی باشد و به سوی او نگاه کند و گواه او باشد ، آیا چنین کسی از خدا نافرمانی می کند ؟ پس بر حذر باش از گناه و نافرمانی .
( سهل ) رحمه اللهُ بر اثر تعلیم و تربیت دایی اش از بزرگترین عارفان و مردان با خدا گردید ، زیرا دایی اش از دوران کودکی نهال ایمان و خوف خدا و اساس اخلاق را در دل وی کاشته بود .
براستی که کاشتن نهال های ایمان در ذهن کودک روزی تبدیل به درخت های پر برگ و بار خواهد شد ، لذا بر والدین و مربیان ضروری است که در این زمینه از هیچ کوششی فرو گذار نشوند و همواره سعی نمایند با مثالهای مختلف و داستان های گوناگون ذهن کودک را به عظمت و قدرت الله جل جلاله متوجه سازند و محبت پروردگار را در دل وی جایگزین نمایند ، طوری که کودک چنان در قلب خود ، محبت و عظمت الهی را حس نماید که از نافرمانی او ناراحت شود و به اطاعت از دستورات الله جل جلاله کاملاً آماده گردد .

منبع : کتاب تربیت و اصلاح فرزندان
تألیف : مولانا محمد قاسم قاسمی